Tag: Szlachta

Artykuły historyczne Nowożytność Ogólne Sarmatikon Społeczeństwo

Słów kilka Jacka Kowalskiego o sarmatyzmie

Nazwy Sarmacja i Sarmackość pochodzą od starożytnego irańskiego plemienia Sarmatów, które w IV- II w.p.n.e zamieszkiwało tereny nad dolną Wołgą. Następnie przesiedliło się ono nad Dunaj. Dzięki migracji tej o Sarmatach zaczęli pisywać starożytni Rzymianie. Następna epoka przyjęła, za antycznymi pisarzami, że Sarmacja to tereny Europy Środkowej. Jednak to renesans […]

Liberum veto
Artykuły historyczne Nowożytność Polityka Sarmatikon

Co oznaczała mnogość narzędzi do realizowania idei liberum veto?

Koncyliacyjność to postawa mająca na celu osiągnięcie pojednania. W przypadku zagadnienia parlamentaryzmu w państwie polsko-litewskim moglibyśmy koncyliację określić jako narzędzie (albo raczej warunek) do podejmowania decyzji. Zasada ta nastawiona jest na uzyskanie konsensusu bądź przynajmniej kompromisu w obliczu niezgodności[1]. Wymaga od stron elastyczności i otwartości, które wydają się być antytezą […]

Inne Wydarzenia

Do bułgarskiego muzeum trafiła szabla z polską inskrypcją

Bułgarscy archeolodzy znaleźli na terenie swojego państwa szablę z polską inskrypcją „Vivat Szlachcic Pan i fundator wojska”. Szabla ta została umieszczona w muzeum w Tyrnowie Wielkim. Przedmiot ten pochodzi z XIX wieku. Wstępne informacje podają, że to prawdopodobnie tak zwana szabla patriotyczna, która była popularna w Galicji w latach 1861-1864. […]

Artykuły historyczne Nowożytność Polityka Sarmatikon Społeczeństwo

Szlachecki model prawny a postępowanie względem Braci Polskich

Janusz Tazbir wiek XVII nazwał trzecim, ostatecznym okresem „walki z arianami”. Wskazuje, że aż do 1658 roku Bracia Polscy zachowywali status prawny równy pozostałym mieszkańcom państwa, to już od początku stulecia można obserwować przypadki dyskryminacji tego wyznania na drodze formalnej[1]. Historycy badali te działania zwłaszcza w kontekście nietolerancji religijnej[2]. Ja […]

Artykuły historyczne Kultura Nowożytność Sarmatikon Społeczeństwo

Kuchnia i zwyczaje biesiadne szlachty polskiej w XVII wieku

Tradycja witania gości otwartymi ramionami, trunkami i zastawionym stołem nie jest w Polsce nowa. Uczty cenione były już od czasów średniowiecznych. Stawały się okazją nie tylko do zakosztowania przyjemności stołu, ale i zademonstrowania swojej zamożności, koligacji rodzinnych i sąsiedzkich oraz przerwania monotonii dnia codziennego. Pisano wtedy o ucztach „wesół nikt […]

Ciekawostki historyczne

Czy wiesz, jak modlili się polscy włościanie?

Kto wie jakie niezwykłe różności kryją omijane karty książeczek do nabożeństwa i agend liturgicznych? Lista przedmiotów i zjawisk, które można poświęcić, jest pod tym względem nieprzeliczona. Prawdziwe cuda możemy znaleźć w tych modlitewnikach, które przykrył już kurz wieków. Oto pewna modlitwa z siedemnastego stulecia: „O Boże, któremu w mądrości doskonałej […]

Artykuły historyczne Biografie Nowożytność Sarmatikon Slider

Sarmacka dama: Barbara Sanguszkowa i Izabela Branicka

Sarmacka dama. Co kryje się pod tym określeniem? Zmierzch XVII wieku wniósł do całokształtu dziedzictwa kulturowego nową epokę – oświecenie. W Rzeczypospolitej szlacheckiej był to czas salonów towarzyskich, tak bardzo powszechnych wśród magnaterii w XVIII wieku. Ten typ rozrywki powstał we Francji, a jego inspiratorami, a raczej inspiratorkami, były kobiety, które […]